چطور می‌توان در اروپا اجازه کار گرفت؟

اجازه کار در کشورهای اروپایی برای شهروندان غیر اتحادیه اروپا (Non-EU Citizens) فرآیندی ساختارمند و مبتنی بر تخصص است. قوانین هر کشور اروپایی می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشد، اما در مجموع، مسیرهای اصلی برای دریافت مجوز کار در اتحادیه اروپا (EU) و منطقه شنگن بر اساس سه روش عمده زیر استوار است:

چطور می‌توان در اروپا اجازه کار گرفت؟ (آپدیت ۲۰۲۵)

برای اخذ اجازه کار در اروپا، متقاضیان خارجی (به ویژه افراد دارای تحصیلات دانشگاهی و تخصص بالا) معمولاً باید یکی از سه مسیر اصلی زیر را دنبال کنند:

۱. ویزای جاب آفر (Job Offer) یا نیروی کار ماهر (Skilled Worker)

این رایج‌ترین مسیر برای دریافت اجازه کار است و شامل دریافت یک پیشنهاد شغلی رسمی از سوی یک کارفرمای اروپایی است.

مراحل کلیدی:

یافتن شغل: متقاضی باید یک کارفرمای اروپایی (مثلاً در آلمان، هلند، فرانسه و...) پیدا کند که مایل به استخدام او باشد.
اثبات کمبود نیروی کار: در اکثر کشورهای اتحادیه اروپا، کارفرما باید ابتدا ثابت کند که برای سِمت مورد نظر، نتوانسته است نیروی کار واجد شرایط را از میان شهروندان کشور خود یا سایر کشورهای اتحادیه اروپا پیدا کند (این قانون در برخی موارد برای متخصصان بسیار کمیاب حذف می‌شود).
عقد قرارداد: کارفرما یک قرارداد کاری یا یک پیشنهاد شغلی معتبر (Job Offer) برای متقاضی صادر می‌کند که در آن حقوق، شرح وظایف و مدت قرارداد ذکر شده باشد.
درخواست ویزا: متقاضی با در دست داشتن این قرارداد، مدرک تحصیلی، سوابق کاری و سایر مدارک لازم، برای ویزای ملی نوع D (ویزای بلندمدت) با هدف کار به سفارت یا کنسولگری کشور مورد نظر مراجعه می‌کند.

مدارک عمومی مورد نیاز (در کنار مدارک هویتی):

قرارداد یا پیشنهاد شغلی معتبر: با حداقل حقوق تعیین شده توسط کشور مقصد.
مدرک تحصیلی: ترجمه رسمی مدارک تحصیلی (و در برخی کشورها مانند آلمان، معادل‌سازی یا تأییدیه مدارک).
سابقه کار: مدارک اثبات سوابق کاری مرتبط با شغل پیشنهادی.
اثبات صلاحیت: مدارک زبان (در صورت لزوم)، گواهینامه‌های تخصصی و رزومه (CV).

۲. کارت آبی اتحادیه اروپا (EU Blue Card)

کارت آبی یک مجوز اقامت و کار برای متخصصان بسیار ماهر از کشورهای غیر اتحادیه اروپا است که هدف آن جذب مغزهای متفکر به اروپا است. این برنامه در اکثر کشورهای اتحادیه اروپا (به استثنای دانمارک و ایرلند) اجرا می‌شود.

شرایط اصلی (طبق قوانین به‌روز شده):

مدرک تحصیلی: داشتن مدرک دانشگاهی (لیسانس یا بالاتر) که در کشور مقصد به رسمیت شناخته شده باشد. (در برخی موارد استثنایی مانند متخصصان IT، ممکن است با ۵ سال سابقه کار تخصصی جایگزین شود.)
پیشنهاد شغلی: داشتن قرارداد کاری یا پیشنهاد شغلی حداقل یک ساله برای یک موقعیت شغلی که با تحصیلات فرد مرتبط باشد.
حداقل حقوق: حقوق ناخالص سالانه باید بالاتر از آستانه حقوق تعیین شده توسط کشور عضو باشد. (این مبلغ به صورت سالانه تغییر می‌کند و معمولاً ۱ تا ۱.۵ برابر میانگین حقوق ناخالص سالانه آن کشور است. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۵ آلمان، این مبلغ برای اکثر مشاغل حدود ۴۸,۳۰۰ یورو است).

مزایا:

دارندگان کارت آبی مسیر سریع‌تری برای اخذ اقامت دائم دارند (در آلمان پس از ۲۱ یا ۳۳ ماه) و می‌توانند اعضای خانواده خود را بدون نیاز به اثبات مهارت زبان همراه خود ببرند.

۳. ویزای جستجوی کار (Job Seeker Visa)

برخی از کشورهای اروپایی (معمولاً آلمان و اتریش) ویزای ویژه‌ای برای متقاضیان صادر می‌کنند که به آن‌ها اجازه می‌دهد قبل از پیدا کردن شغل، به کشور مقصد سفر کرده و به مدت مشخصی (معمولاً ۶ ماه) به دنبال کار بگردند.

شرایط اصلی:

تحصیلات و تخصص: داشتن مدرک دانشگاهی معتبر و سوابق کاری مرتبط.
تمکن مالی: ارائه مدارک بانکی برای اثبات توانایی تأمین هزینه‌های زندگی خود در طول مدت ۶ ماه (چون اجازه کار در این مدت وجود ندارد).
طرح جستجوی شغل: ارائه یک طرح مشخص برای چگونگی جستجوی شغل در کشور مقصد.
مدرک زبان (در برخی موارد): در برخی کشورها مانند آلمان، داشتن حداقل سطح B1 زبان آلمانی می‌تواند شانس اخذ ویزا را افزایش دهد.

نکته مهم:

پس از یافتن شغل در طول مدت ویزای جستجوی کار، متقاضی باید پیش از اتمام مهلت ۶ ماهه، ویزای خود را به ویزای کار (جاب آفر) یا کارت آبی تبدیل کند.

نکات مهم و به‌روزرسانی‌های ۲۰۲۵:

تسریع فرآیند: برخی کشورهای اروپایی برای جذب نیروی متخصص، فرآیند تأیید و صدور ویزا را برای مشاغل مورد نیاز (مانند مهندسی، IT، و کادر درمان) تسریع کرده‌اند.
معادل‌سازی مدارک: فرآیند تأیید صلاحیت‌های حرفه‌ای و معادل‌سازی مدارک تحصیلی خارجی در بسیاری از کشورها (مانند آلمان) الزامی و حیاتی است.
زبان: با اینکه برای دریافت کارت آبی ممکن است مدرک زبان الزامی نباشد، اما برای یافتن شغل و ادغام اجتماعی، تسلط به زبان ملی کشور مقصد (مانند آلمانی، فرانسوی، یا اسپانیایی) یک مزیت رقابتی بسیار قوی محسوب می‌شود.

توجه: به دلیل تغییرات احتمالی در حداقل حقوق و قوانین خاص هر کشور (به ویژه آلمان، به عنوان بزرگ‌ترین مقصد مهاجرت کاری)، توصیه می‌شود همواره آخرین اطلاعات را از وب‌سایت‌های رسمی سفارتخانه‌ها یا مراجع مهاجرتی دولتی کشور مقصد در اروپا بررسی کنید.